Вызываюць у ваенкамат «для ўдакладнення дадзеных» позвамі, апавяшчэннямі або СМС. Ці трэба з’яўляцца?

Чаму выклікаюць для ўдакладнення ўліковых дадзеных?

Усе прызыўнікі і ваеннаабавязаныя падлягаюць ваеннаму ўліку (ч. 1 арт. 11 Закона аб ваеннай службе). Пры гэтым да ваеннага ўліку ёсць два асноўныя патрабаванні: паўната і дакладнасць дадзеных. Дакладнасць ваеннага ўліку забяспечваецца шляхам унясення ў дакументы ваеннага ўліку дакладных дадзеных пра грамадзян, якія знаходзяцца на ваенным ўліку, і своечасовага іх удакладнення ў сувязі з адбыліся зменамі (п. 5 Палажэння аб ваенным уліку).

Па якой працэдуры адбываецца выклік для праверкі дадзеных?

Заканадаўствам не рэгламентаваны парадак выкліку ў ваенкамат для праверкі дадзеных. Парадак апавяшчэння пра яўку на праверку дадзеных у дачыненні да грамадзян, якія не атрымалі позву пад роспіс, таксама не вызначаны.

Ці абавязковая яўка?

У адпаведнасці з ч. 2 арт. 18 Закона аб ваеннай службе, з мэтай забеспячэння ваеннага ўліку грамадзяне абавязаны з’яўляцца ў устаноўлены час і месца па выкліку (позве) ваеннага камісарыята па месцы жыхарства, органа дзяржаўнай бяспекі або іншага органа, які ажыццяўляе ваенны ўлік.

Як павінна ўручацца позва?

Па агульным правіле, грамадзяне, якія падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве, абавязаны атрымаць позвы або накіраванні органа, які ажыццяўляе ваенны ўлік, пад роспіс (арт. 39 Закона аб ваеннай службе), а цяпер і пры дапамозе SMS.

А як на практыцы ажыццяўляецца выклік?

Ваенкаматы актыўна карыстаюцца такім прабелам у заканадаўстве і выкарыстоўваюць розныя спосабы для выкліку грамадзян для ўдакладнення ўліковых дадзеных: кінуць позву ў паштовую скрыню, даслаць SMS-паведамленне, патэлефанаваць, даслаць электроннае пісьмо і гэтак далей.

Дзеянні ваенкаматаў у такім выпадку могуць быць прызнаныя законнымі. Напрыклад, мелі месца выпадкі, калі суды прызнавалі належным апавяшчэннем позвы, якія не былі ўручаны асабіста. Аднак, гэта хутчэй выключэнне, чым агульная практыка.

Ці ёсць падводныя камяні ў выпадку яўкі?

На практыцы здараюцца сітуацыі, калі падчас праверкі дадзеных грамадзянам, якія з’явіліся ў ваенкамат, уручаюць мабілізацыйныя прадпісанні.

Заканадаўства не рэгламентуе, што такое мабілізацыйнае прадпісанне, тым не менш, у адпаведнасці з Палажэннем аб ваенным уліку, грамадзяне, якія падлягаюць ваеннаму ўліку, абавязаны выконваць патрабаванні, якія змяшчаюцца ў ім (ч. 12 Палажэння).

Што будзе ў выпадку няяўкі?

Згодна з ч. 1 арт. 10 Закона аб ваеннай службе, да адказнасці могуць прыцягвацца наступныя грамадзяне:

• Не з’явіліся без паважлівых прычын у месца і тэрмін, указаныя ў позвах або накіраваннях ваеннага камісарыята, органа дзяржаўнай бяспекі або іншага органа, які ажыццяўляе ваенны ўлік;
• Парушылі абавязкі па ваеннаму ўліку;
• Ухіляюцца ад мерапрыемстваў па прызыве на ваенную службу;
• Ухіляюцца ад яўкі на зборы або заняткі і вучэбныя зборы;
• Ухіляюцца ад ваеннага ўліку або адмовіліся ад атрымання позваў або накіраванняў ваеннага камісарыята, органа дзяржаўнай бяспекі або іншага органа, які ажыццяўляе ваенны ўлік.

Якая адказнасць прадугледжана заканадаўствам?

Адміністрацыйная адказнасць:

• Парушэнне асобамі абавязкаў па ваеннаму ўліку караецца накладаннем штрафу ў памеры да трох базавых велічынь (ч. 1 арт. 26.3. КаАП Беларусі).

Крымінальная адказнасць:

• Санкцыямі, у выпадку ўхілення прызыўніка або ваеннаабавязанага ад ваеннага ўліку, з’яўляюцца прысуды да грамадскіх работ, штрафу, альбо арышту (арт. 437 Крымінальнага Кодэкса Беларусі).

Чытайце больш пра наступствы няяўкі ў адпаведным артыкуле.

Таксама рэкамендуем вывучыць у якіх выпадках ваенкамат мае права абмежаваць выезд за межы Беларусі.

Калі ў вас засталіся пытанні — звяртайцеся да нас. Мы дапаможам вам арыентавацца ў заканадаўстве і падкажам, што рабіць менавіта ў вашым выпадку. Спасылка на службу юрыдычнай дапамогі ўнізе старонкі.