Як атрымаць «свабодны дыплом»?

Пачаць трэба з таго, што ў прававых актах Беларусі няма такога паняцця, як «свабодны дыплом». Замест гэтага варта казаць пра права на самастойнае працаўладкаванне, калі выпускніку не прадастаўляецца месца працы па размеркаванні і ён мае права вызначыць месца працы самастойна.

Як пацвярджаецца права на самастойнае працаўладкаванне?

Гэта права пацвярджаецца адпаведнай даведкай пра самастойнае працаўладкаванне, якая выдаецца вашай навучальнай установай.

У якіх выпадках выдаецца такая даведка?

Калі вы навучаецеся ў прыватнай навучальнай установе, то даведка выдаецца ў любым выпадку (ч. 3 арт. 77 Кодэкса аб адукацыі).

Калі вы навучаецеся ў дзяржаўнай навучальнай установе, то па агульным правіле (ч. 2 арт. 77 Кодэкса аб адукацыі), у наступных выпадках:

• Калі адсутнічае месца працы, адпаведнае атрыманай спецыяльнасці, альбо прысвоенай кваліфікацыі і/або ступені;

Гэта значыць, калі, напрыклад, каледж ці ўніверсітэт не можа знайсці вам месца адпрацоўкі, то яны павінны выдаць вам даведку пра самастойнае працаўладкаванне. Самім шукаць месца працы па размеркаванні абавязку няма.

• Калі вы атрымлівалі адукацыю ў вячэрняй, завочнай ці дыстанцыйнай форме адукацыі;

Вынятак з правіла складаюць выпускнікі, не менш паловы тэрміну атрымання адукацыі навучаліся на бюджэце на дзённай форме атрымання адукацыі, але на момант размеркавання навучаліся ў вячэрняй, завочнай ці дыстанцыйнай форме адукацыі і не працавалі па атрыманай спецыяльнасці, альбо не праходзілі вайсковую службу па кантракце;

Зыходзячы з фармулёўкі закона, калі вы перавяліся на завочную на апошнім семестры, але на момант размеркавання працуеце па спецыяльнасці, то гэта можа быць падставай для атрымання «свабоднага дыплома».

• Асобы, якія атрымалі адукацыю на дзённай форме навучання за ўласныя сродкі;

Студэнтам-платнікам месца працы прадастаўляецца па іх жаданні і пры наяўнасці месцаў працы, што засталіся пасля размеркавання бюджэтнікаў. Вынятак складаюць тыя студэнты, чыя вучоба аплачвалася юрыдычнымі асобамі ці ІП.

• Выпускнікі, якія не адпрацавалі тэрмін абавязковай працы па размеркаванні пры накіраванні на працу, калі яны вызваленыя ад кампенсацыі сродкаў, затрачаных дзяржавай на падрыхтоўку;

Гэта вынятак з правіла. Спіс такіх асоб даволі вялікі, з ім можна азнаёміцца ў частках 2, 3, 5 і 6 артыкула 78 Кодэкса аб адукацыі.

• Кампенсавалі сродкі, затрачаныя дзяржавай на падрыхтоўку спецыяліста, рабочага, альбо служачага;

Тут проста: калі кампенсаваць грошы дзяржаве, то можна не адпрацоўваць.

• У выпадку, калі маладыя спецыялісты не выканалі абавязак па адпрацоўцы пасля іх размеркавання на працу і адносна іх прынята судовае рашэнне аб вяртанні сродкаў, затрачаных дзяржавай на іх навучанне, і гэтае рашэнне датычыцца спагнання ўказаных расходаў.

Падобна на папярэдні пункт. Прымяняецца, калі выпускнік сам не хоча кампенсаваць сродкі, і яны спаганяюцца ў судовым парадку.

• Выпускнікі, якія не выканалі абавязак па адпрацоўцы пасля накіравання на працу і адносіцца да катэгорый, апісаных у п. 3 арт. 75 Кодэкса аб адукацыі, у выпадках адсутнасці паважлівых прычын для іх перанакіравання на іншую працу або пры наяўнасці такіх прычын, але пры гэтым без жадання з боку выпускніка перайсці на новае месца працы.

Гэты пункт закранае выпускнікоў, якія вучыліся на платным, атрымалі накіраванне на працу, але потым перадумалі і вырашылі не працягваць адпрацоўку.

Таксама адпрацоўцы не падлягае асоба, залічаная ў каледж/універсітэт для атрымання другой адукацыі іншага віду, у тым ліку на дзённай форме навучання. У такім выпадку, паступленне з’яўляецца падставай для звальнення, альбо перакладу на працу, якая не звязана з атрыманай раней кваліфікацыяй да заканчэння ўказанага ў сведчанні аб адпрацоўцы тэрміну (п. 34 Палажэння аб парадку размеркавання).

Дадзены выпадак прымяняецца да тых, хто ўжо праходзіў размеркаванне раней. Важны нюанс: правіла працуе пры паступленні ў год атрымання адукацыі папярэдняга ўзроўню або аднаго з відаў вышэйшай адукацыі. Але, у выпадку адлічэння, альбо перакладу з дзённай на іншую форму навучання, падымаецца пытанне аб пераразмеркаванні (п. 18 Палажэння), і студэнту неабходна прадаставіць камісіі па размеркаванні копію даведкі пра новае навучанне.

Пра тое, як самастойна выбраць месца для праходжання размеркавання, чытайце ў адпаведным матэрыяле. Вам таксама можа быць цікавая інфармацыя аб размеркаванні не па спецыяльнасці.

Калі ж у вас усё яшчэ ўзнікаюць пытанні адносна атрымання дыплома — не саромейцеся звяртацца да нашых спецыялістаў, мы дапаможам вам абараніць ваша права цалкам бясплатна і аператыўна. Кантактная спасылка ўнізе старонкі.